ఆవకాయ పచ్చడి ( మామిడికాయ పచ్చడి ) పేరుని  వినని తెలుగువారు ఉండరు అంటే అతిశయోక్తి కాదు. పేరు వినగానే నోరూరుతుంది ఎవరికైనా, తెలుగువారికి  ఆవకాయతో  విడదీయలేని బంధం ఉంది. ఎంతగా అంటే వారి జీవనవిధానంలో  భాగం అయింది.
పప్పుతో, పెరుగు తో, పప్పుచారుతో, ముద్దపప్పు చేస్తే ఆవకాయ ఉండాల్సిందే. వేడి వేడి అన్నంలో నెయ్యి తో ఆవకాయ తినని వారు కూడా ఉండరేమో,
రోజు చేసుకునే వంటలపైనా ఒక్కోసారి విరక్తి వస్తుందేమో కానీ, అదే ఆవకాయ  రోజు తిన్నా కూడా బోర్ అనిపించదు.
కొన్నిసార్లు వంట చేయాలంటే బద్దకంగా ఉంటుంది. అలాంటప్పుడు కనిపించే అద్భుతమైన వంటకం మామిడికాయ పచ్చడే.
మామిడికాయ పచ్చడిని వివిధ ప్రాంతాలలో వేరు వేరు పద్దతుల్లో చేస్తారు. రకరకాల పేర్లతో పిలుస్తారు. ఏది ఏమైనా మన ఆవకాయ కున్న ప్రత్యేకతే వేరు. ఈ పచ్చడి ఎక్కడ ఎలా మొదలుపెట్టారో కానీ మనకు మాత్రం ప్రీతికరమైనదిగా మారిపోయింది.
ఈ పచ్చడి తయారీలో వాడే ప్రతి పదార్ధం ముఖ్యమైనదనే చెప్పాలి, ఎందుకంటే ఏ ఒక్కటి వేయకపోయిన ఆవకాయ రుచి మారిపోతుంది. సమ్మర్ అనగానే సెలవులే గుర్తొస్తాయి. సెలవులతో పాటు మామిడికాయ సీజన్ కూడా వస్తుంది.
ఏ పచ్చడి అయినా ఒక్కరు చేస్తే అయిపోతుంది. కానీ ఈ పచ్చడిలో ఇంట్లో ఉన్న వారంతా ఏదో ఒక విధంగా పాల్గొంటారు. అందులోనూ ఒకటి రెండు రోజులకు సరిపోయేది కాదు కదా . సంవత్సరం అంతా నిలువ ఉండే పచ్చడి అంటే ఎన్ని జాగ్రత్తలు తీసుకోవాల్సి ఉంటుంది.
మా చిన్నప్పుడు ఇంటిల్లిపాది కలిసి చేసేవారు.  30 – 50 కాయల వరకు పెట్టేవారు. ముందురోజే తీసుకొచ్చేవారు అవి తేగానే ఎన్నున్నాయో లెక్కించేవారిమి.
రాత్రంతా ఉప్పునీటిలో నానపెట్టి, ఉదయాన్నే వాటిని కడిగేవారు ఒకరు, ఒక్కొక్క మామిడికాయను తుడిచి అరపెట్టడం ఇంకొకరు, వాటిని కట్ చేసేవారిని ప్రత్యేకంగా పిలిపించేవారు. వారు వచ్చేలోపు యుద్ద ప్రాతిపదికన అన్నీ పొడులు దంచి, సిద్దం చేసుకునే వారు.
పిల్లలం అంతా చాలా ఆసక్తిగా అన్నిటినీ గమనిస్తూ , అక్కడే ఉండేవాళ్లం. ఆరోజు చాలా వింతగా అనిపించేది పెద్దవాళ్లంతా అన్నీ పనులు పక్కన పెట్టి పచ్చడి చేయడంలో నిమగ్నం అయ్యేవారు. దాదాపు మూడు నాలుగు గంటలు పట్టేది. ఆ రోజు మా బామ్మ హడావుడి మామూలుగా ఉండేది కాదు.
పిల్లలం అంతా పచ్చడి ఎప్పుడు కలుపుతారా  అని ఎదురుచూసేవాళ్ళం, ఎందుకంటే పచ్చడి కలిపి జాడీలో వేసిన తరువాత, ఆ పచ్చడి కలిపిన పాత్రలో వేడి వేడి అన్నం కలిపి పిల్లలందరికి పెట్టేది మా అమ్మ,
పచ్చడి రుచి ఒక ఎత్తు అయితే  చివర్లో కలిపి ఇచ్చే అన్నం రుచి మరొక ఎత్తు , ఆ రుచికి ఎవరైనా ఫిదా అవాల్సిందే.
అందులో మా అమ్మ పెట్టిన ఆవకాయ ప్రత్యేకమైనది. చాలా రుచిగా ఉంటుంది. వీధి అంతా ఆ వాసనతో నిండిపోయేది.
పచ్చడి పెట్టడానికి కావాల్సిన జాగ్రత్తలు వంటకం చివర్లో ఉన్నాయి. అవి పాటించి చేసుకుంటే సంవత్సరంతా పచ్చడిని ఆస్వాదించవచ్చు.
ఇంకెందుకు ఆలస్యం మన అందరకి ప్రత్యేకమైన మామిడికాయ పచ్చడి ఎలా చేయాలో చూద్దాం పదండి.